KRZTUSIEC objawy, przebieg choroby, powikłania
KRZTUSIEC objawy
Krztusiec należy podejrzewać, gdy kaszel utrzymuje się ponad 7 dni i ma charakter napadowy. Im dłużej trwa kaszel, tym większe prawdopodobieństwo, że przyczyną jest krztusiec.1 W początkowym okresie chorobę trudno odróżnić od wirusowych infekcji górnych dróg oddechowych (przeziębienie, grypa).1
U dorosłych krztusiec przebiega najczęściej w sposób niecharakterystyczny, jedynym objawem może być przewlekły kaszel nasilający się wieczorem, utrzymujący się nawet przez kilka miesięcy.1,2
U części pacjentów mogą wystąpić powikłania, na przykład: zapalenie płuc, przepuklina pachwinowa, nietrzymanie moczu, złamania żeber, a w rzadkich przypadkach, u pacjentów w starszym wieku, nawet krwawienia wewnątrzczaszkowe.3,7
Warto także wiedzieć, że dorośli są głównym źródłem zakażenia niemowląt, dla których krztusiec może być bardzo groźny, a nawet prowadzić do zgonu.1,4
KRZTUSIEC przebieg choroby
Krztusiec u dorosłych często przebiega w sposób odmienny niż u dzieci. Zamiast charakterystycznych napadów kaszlu (mogą im towarzyszyć świsty, duszność lub bezdech4), dorośli częściej skarżą się na długotrwały kaszel.5 Z powodu niespecyficznych objawów rozpoznanie zakażenia w tej grupie wiekowej jest utrudnione.5
Kiedy występują objawy krztuśca?
Objawy krztuśca pojawiają się po okresie wylęgania – wynoszącym 7-10 dni, ale czasem nawet 3 tygodnie1 – i różnią się w zależności od fazy choroby.4
Klasyczny przebieg krztuśca obejmuje 3 fazy: 4
FAZA NIEŻYTOWA (czas trwania: 1-2 tygodnie) – objawy przypominają przeziębienie, występują: łagodny, suchy kaszel, nieżyt nosa, stan podgorączkowy, ból lub zapalenie gardła oraz złe samopoczucie.
FAZA KASZLU NAPADOWEGO (czas trwania: 2-8 tygodni) – pojawiają się ataki napadowego kaszlu, zakończone charakterystycznym świstem wdechowym, oraz duszności. Kaszel nasila się nocą, mogą mu towarzyszyć wymioty.
FAZA ZDROWIENIA (czas trwania: do kilkunastu tygodni) – kaszel stopniowo łagodnieje i zmniejsza się jego częstotliwość
KRZTUSIEC powikłania
Średnio co czwarty dorosły doświadcza powikłań po krztuścu, a ryzyko ich wystąpienia rośnie wraz z wiekiem.6 Wśród osób powyżej 60 roku życia powikłań doświadcza ponad 40% pacjentów.7
Co 4 chory na krztusiec w Polsce wymaga pobytu w szpitalu (482 hospitalizacje na 1629 zachorowań w 2019 r.).8,9 *
Możliwe powikłania u dorosłych to 1,4,6,7,10
zapalenie płuc
przepuklina
nietrzymanie moczu
złamania
żeber
odma opłucnowa
zaburzenia snu
zapalenie zatok
zapalenie ucha środkowego
wymioty i omdlenia
utrata wagi
krwawienia wewnątrzczaszkowe
(bardzo rzadko)
Na ciężki przebieg krztuśca bardziej narażeni są pacjenci z chorobami współistniejącymi, tj. otyłość, astma, cukrzyca, POChP, choroba serca lub nerek, oraz osoby palące.11
Referencje
- Kuchar E., Krztusiec, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-bakteryjne/158166,krztusiec (dostęp: 02.2021)
- CDC, Pertussis; https://www.cdc.gov/pertussis/about/signs-symptoms.html (dostęp: 02:2021).
- dr n. med. Aneta Nitsch-Osuch, Krztusiec u młodzieży i dorosłych. Medycyna po Dyplomie 2010
- Medycyna Praktyczna – Szczepienia, Szczepienie przypominające młodzieży i dorosłych przeciwko krztuścowi, przedruk z numeru 2/2018
- Rumik A., Paradowska-Stankiewicz I., Krztusiec w Polsce w 2017 r., PRZEGL EPIDEMIOL 2019;73(3): 289-295
- De Serres G et al. J Infect Dis 2000;182:174–179 17. NIZP-PZH, http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2019/Ch_2019.pdf (dostęp: 02.2021)
- Riffelmann M et al. Dtsch Arztebl Int 2008;105(37):623¬–628
- NIZP-PZH, http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2020/INF_20_12B.pdf, (dostęp: 02.2021)
- NIZP-PZH, http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/2019/Ch_2019.pdf (dostęp: 02.2021)
- von König CH et al. Lancet Infect Dis; https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jakie-powiklania-krztusca-wystepuja-u-osob-doroslych/ ; (dostęp: 02.2021)
- Mbayei SA et al. Clin Infect Dis 2018;doi:10.1093/cid/ciy889 19. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Lung disease including asthma and adult vaccination. Dostępne pod adresem:
https://www.cdc.gov/vaccines/adults/recvac/health-conditions/lung-disease.html (dostęp: 02.2021)
* - Dotyczy całej populacji